Quy tắc ăn uống trong ẩm thực Nhật Bản
Ẩm thực Nhật Bản – Washoku không chỉ được biết đến bởi sự khéo léo, hài hòa trong chế biến, mà cách bày biện cũng đầy tinh tế, mang tính thẩm mỹ cao. Không quá lời khi nói rằng, Washoku chính là quốc hồn, quốc túy Nhật Bản. Chính vì lẽ đó mà đối với người Nhật, việc thưởng thức ẩm thực không đơn thuần chỉ là nếm mùi nếm vị, nó còn có một số quy tắc nhất định mà không phải ai cũng biết. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng tìm hiểu về các quy tắc ăn uống trong ẩm thực Nhật Bản để khỏi bỡ ngỡ nếu đi ăn cùng người Nhật nhé!
Ẩm thực Nhật Bản gồm 3 loại hình chính: ẩm thực Hozen, ẩm thực Kaiseki phục vụ tại bữa tiệc, và ẩm thực Kaiseki phục vụ tại tiệc trà. Bài viết dưới đây sẽ tập trung vào quy tắc ăn uống trong ẩm thực Kaiseki phục vụ tại bữa tiệc bởi đây là loại hình thông dụng nhất.
Qui tắc thứ 1: おしぼりの使い方 – Dùng khăn
Mục lục :
Trước khi bắt đầu bữa ăn, người Nhật thường dùng khăn cuộn để vệ sinh đôi bàn tay của mình. Một điều thú vị là, vào các mùa khác nhau trong năm, họ sẽ dùng loại khăn khác nhau. Mùa hè nóng bức, khăn sẽ được ướp lạnh. Ngược lại, mùa đông giá rét, khăn sẽ được ủ nóng. Tuy mục đích của khăn là để lau tay, song cũng có những quy tắc cần tuân thủ.
Trước tiên, dùng tay phải lấy khăn sau đó chuyền khăn sang tay trái. Mở khăn nhẹ nhàng, rồi lau sạch cả hai tay. Kết thúc, hãy cuốn khăn lại như cũ và đặt trở lại đĩa. Lưu ý: cuốn phần mặt khăn đã dùng để lau tay vào bên trong.
Điều cấm kỵ khi dùng khăn:
– Dùng khăn lau tay để lau mặt, lau cổ
– Dùng khăn để lau bàn
Qui tắc thứ 2: 箸の使い方 – Dùng đũa
Cũng giống như hầu hết các nước châu Á lân cận khác, trong bữa ăn của mình người Nhật thường dùng đũa. Có thể nói, cách dùng đũa được đánh giá là quy tắc quạn trọng nhất trong ăn uống đối với người Nhật. Học cách cầm đũa sao cho đúng chính là bạn đã nắm được linh hồn của các quy tắc ăn uống trong ẩm thực Nhật Bản.
Bao giờ cũng vậy, trong một bữa ăn truyền thống Nhật, đôi đũa luôn được xếp ngay ngắn trên một dụng cụ gác đũa nhỏ xinh. Cách nâng đũa sao cho đúng là bước rất quan trọng. Trước hết, dùng ngón trỏ và ngón cái tay phải nắm lấy phần trung tâm đũa và nhấc lên. Đồng thời ngửa tay trái để nâng và giữ phần thân đũa. Tay phải vuốt nhẹ từ phần trung tâm đũa đến phần gốc đũa. Sau đó, cầm lấy đũa trong tư thế gắp đồ ăn, tay trái buông đũa ra.
Khi bạn đã dùng xong bữa, hãy làm ngược lại các bước trên để đặt đũa xuống. Cụ thể: tay trái nâng, tay phải vuốt đũa từ gốc tới trung tâm đũa. Dùng ngón trỏ và ngón cái tay phải giữ ở phần trung tâm này. Tay trái buông, đồng thời đặt đũa xuống.
Ngoài ra, khi muốn cầm cả chén cơm và đũa lên thì thứ tự ưu tiên là nâng chén cơm trước rồi mới tới đũa. Khi nâng chén cơm, dùng cả hai tay nâng chén lên. Sau đó, tay phải buông khỏi chén, chỉ dùng tay trái giữ chén cơm. Ngón cái tay trái giữ ở phần miệng bát, 4 ngón còn lại nâng dưới đế bát. Lúc này, tay phải thực hiện nâng đũa theo các bước như đã hướng dẫn ở trên. Khi muốn đặt chén và đũa xuống chỉ cần làm theo thứ tự ngược lại.
Điều cấm kỵ khi dùng đũa:
– Liếm thức ăn dính trên đũa, cắn đũa
– Gắp thức ăn cho người khác bằng đũa của mình
– Cắm đôi đũa vào giữa bát cơm.
– Gắp lên – đặt xuống thức ăn
– Lấy thức ăn bằng cách xiên, chọc đũa
– Dùng đũa chỉ chỏ trong khi ăn
– Và cơm (lùa cơm) từ bát vào miệng
– Đặt đũa ngang miệng chén mà không để lên đồ gác đũa
Quy tắc thứ 3: 蓋つきの椀の扱い方 – Mở nắp chén bát
Chắc hẳn sẽ có không ít bạn cảm thấy bối rối khi mở nắp chén trong lần đầu thưởng thức bữa ăn truyền thống Nhật Bản đúng không? Hãy cùng tìm hiểu bí quyết để mở sao cho đúng quy chuẩn, mở sao cho thật nhẹ nhàng nhé!
Đầu tiên, đặt các ngón tay trái giữ lấy thân chén, tay phải hé mở nắp. Chú ý: hãy nghiêng nắp, hé mở từ từ để các giọt hơi nước đọng trên nắp rơi vào trong chén. Tiếp đó ngửa nắp, lấy hai tay đỡ thân nắp và đặt sang bên phải nếu chén ở phía bên phải khay đựng. Đặt sang bên trái nếu chén ở phía bên trái khay đựng. Sau khi dùng xong bữa, hãy đậy nắp lại.
Quy tắc thứ 4: 焼き魚の食べ方 – Ăn cá nướng
Người Nhật vốn rất thích ăn cá, đặc biệt là các loại cá đánh bắt theo mùa. Cá thu đao Sanma, cá sạo xám Isaki v…v… Quy cách ăn cũng không thể tùy tiện. Người Nhật ăn cá luôn tuân theo trình tự nhất định. Bắt đầu từ phần đầu cá, dùng đũa gắp thịt cá và ăn dần cho tới phần đuôi. Sau khi ăn xong hết phần mặt trên của mình cá, dùng tay trái giữ đầu cá, tay phải dùng đũa gỡ nhẹ xương cá ra. Đặt phần xương đã gỡ vào phần đĩa phía trước, tiếp tục ăn hết chỗ thịt cá còn lại.
Quy tắc thứ 5: 「会席料理」の食べ順とルール – Quy tắc và thứ tự khi ăn các món trong ẩm thực Kaiseki
Kaiseki là bữa ăn với thực đơn phong phú, thịnh soạn gồm nhiều món được chế biến từ những sản vật đặc trưng theo từng mùa, từng vùng. Với một bàn gồm nhiều món ăn như vậy, món nào nên ưu tiên ăn trước? Món nào dành đến sau cùng? Quy tắc khi ăn từng món là gì? Tất cả những vấn đề đó khiến cho những người lần đầu thưởng thức không khỏi thắc mắc. Vậy hãy cùng đi sâu tìm hiểu về quy tắc và thứ tự khi ăn các món trong ẩm thực Kaiseki nhé!
Món khai vị:
Để đĩa nguyên trạng, cầm từng chén nhỏ đặt trong đĩa lên ăn. Với những món được xiên que, dùng tay phải cầm đũa giữ đồ ăn, tay trái rút xiên ra, đặt lại trên đĩa.
Món súp:
Súp thường được đựng trong chén có nắp. Hãy áp dụng quy tắc mở chén phía trên. Sau khi dùng xong súp, hãy đậy nắp lại.
Món Mukozuke:
Món này thường là đĩa Sashimi gồm các loại hải sản được sắp xếp đẹp mắt. Hãy ăn theo thứ tự sau: phía gần nhất bên trái tới phía gần nhất bên phải, tới phần giữa, rồi cuối cùng là phần xa nhất.
Món nướng:
Thường là cá, tôm, sò huyết nướng. Cách ăn cá giống với quy tắc số 4 ở trên. Ngoài ra, bạn có thể dùng tay để ăn tôm hay sò huyết cũng không vấn đề.
Món hầm:
Món này thường được phục vụ trong chén nhỏ có nắp do vậy khi dùng món có thể cầm chén bằng tay.
Món chiên:
Thường là Tempura. Trước tiên hãy đổ nước tương vào đĩa. Tay phải gắp lấy Tempura ở phần đĩa gần với mình nhất. Tay trái có thể cầm đĩa nước tương lên và chấm, sau đó vẫn dùng đĩa nước tương để hứng ăn.
Món trứng hấp chén Chawanmushi:
Mở nắp và dùng thìa thưởng thức món ăn trong chén từ phía gần với mình nhất rồi lan dần ra phía ngoài chén.
Món cơm, canh, dưa chua:
Với ba loại này hãy vừa ăn vừa thưởng thức cùng với rượu hoặc loại đồ uống khác.
Món tráng miệng:
Với trái cây cắt miếng, hãy ăn từng miếng từ bên phải sang bên trái. Với Wagashi (bánh kẹo truyền thống Nhật) dùng kèm với trà, hãy ăn Wagashi trước khi uống trà.
Trên đây là những quy tắc ăn uống trong ẩm thực Nhật Bản mà Tự học online tổng hợp và giới thiệu tới các bạn. Thưởng thức ẩm thực cũng là một nghệ thuật và việc tuân thủ các quy tắc này là rất cần thiết, bởi người Nhật có câu 郷に入っては郷に従え (Gou ni itte wa gou ni shitagae) nghĩa là “Nhập gia tùy tục”!
